Okres jesienno-zimowy, w jaki obecnie wkraczamy, to czas częstych infekcji, głównie dróg oddechowych, na przykład gardła. W tym czasie nasze gardło potrzebuje wzmożonej ochrony. Musimy o nie dbać bardziej niż w lato, ponieważ warunki atmosferyczne panujące o tej porze roku częściej sprzyjają wnikaniu drobnoustrojów do naszego organizmu. Ponadto niewłaściwy tryb życia, na przykład brak w diecie odpowiedniej ilości witamin czy przemęczenie, o które nie trudno w dzisiejszym zabieganym świecie, może także osłabić nasz system odpornościowy, a tym samym zwiększyć ryzyko zachorowania.
Gardło ( z grec. Pharyngos) Pod względem anatomicznym jest szerokim przewodem mięśniowo- błoniastym o długości około 12 cm. Jego umiejscowienie powoduje, że jest bardzo ważnym organem naszego organizmu, ponieważ krzyżują się tam droga pokarmowa (jama ustna, gardło i przełyk) z oddechową (nos, gardło, tchawica). Spełnia rolę obronną naszego organizmu i jest obok. M. In. Krtani, narządem mowy. Gardło jest przestrzenią, która ciągnie się od góry od podstawy czaszki, a na dole dochodzi do krtani i przechodzi dalej w przełyk. Gardło dzielimy na 3 części:
Górne, środkowe i dolne. Pierwsze tyczy się części nosowej gardła, która znajduje się z tyłu jamy nosowej od trzonu kości klinowej do poziomu podniebienia miękkiego. Gardło środkowe to część ustna gardła, od podniebienia miękkiego do nasady języka, a gardło dolne składa się z części krtaniowej, której najniżej położonym punktem jest. Zachyłek gruszkowaty zlokalizowany poniżej szpary głośni.
Ściany gardła składają się z warstwy śluzowej włóknistej i mięśniowej. W obrębie błony śluzowej znajdują się skupienia tkanki limfatycznej: na stropie części nosowej u dzieci migdałek gardłowy, w części ustnej na ścianach bocznych migdałki podniebienne. Migdałki łącznie z grudkami chłonnymi na tylnej ścianie gardła tworzą zespół tkanki limfoidalnej otaczającej gardło, a noszącej nazwę pierścienia Waldeyera. Jest to bardzo istotny element naszego układu odpornościowego. Tworzy jakby barierę, przez którą większość drobnoustrojów chorobotwórczych wnikających do gardła jest od razu unicestwiana, nie dopuszczając tym samym do rozwoju infekcji. A. Trzeba powiedzieć, że gardło ma nieustający kontakt z wieloma drobnoustrojami chorobotwórczymi i innymi czynnikami, drażniącymi albo toksycznymi wnikającymi do naszego organizmu wraz z wdychanym powietrzem czy spożywanymi pokarmami, o których nawet nie wiemy.
OJ, BOLI!
Ból gardła może być wywołany przez wirusy albo groźne bakterie, takie jak: paciorkowce, gronkowce, pałeczki Pseudomonas aeruginosa oraz drożdzaki czy grzyby typu Candida. Jeżeli któreś z powyższych drobnoustrojów chorobotwórczych przełamie barierę ochronną układu odpornościowego, to inicjuje proces zapalny oraz niszczy nabłonek śluzówki nosa i gardła, a także stymuluje wytwarzania mediatorów zapalenia, do których zaliczamy cytokiny, bradykininy, histaminę itp.
Skutek to – wyciek osocza krwi z małych naczynek krwionośnych w błonie śluzowej oraz obfita wydzielina kataralna powodująca obrzęk śluzówki. Obrzęk z kolei powoduje blokadę ujścia zatok przynosowych, a to może doprowadzić do zapalenia gardła oraz ostrego nieżytu błony śluzowej i zapalenia zatok. W wyniku uaktywnienia się paciorkowców bytujących na stałe w gardle w wielu przypadkach dochodzi do infekcji bakteryjnej w postaci np. Anginy. Natomiast przewlekła antybiotykoterapia lub upośledzenie odporności może doprowadzić do grzybiczego zapalenia gardła. Do zakażenia gardła, najczęściej typu wirusowego, dochodzi drogą kropelkową na skutek wydzieliny z nosa i gardła osoby chorej. I tak np. podczas kichania lub kaszlu drobnoustroje przedostają się na osoby zdrowe i inicjują stan zapalny.
DRAPANIE, KŁUCIE I PECZENIE…
Uczucie drapania, kłucia i pieczenia, ból, który nasila się podczas połykania lub mówienia, ogólnie złe samopoczucie, podwyższona temperatura, zaczerwienienie gardła, powiększenie węzłów chłonnych szyi oraz migdałków – oto podstawowe objawy ostrego wirusowego zapalenia gardła. Samo w sobie nie jest groźne i można je wyleczyć samemu ogólnodostępnymi środkami farmaceutycznymi czy domowymi sposobami. Jednak powikłaniem wirusowego zapalenia gardła może stać się nadkażenie bakteryjne prowadzące do m.In. Anginy, zapalenie ucha środkowego, oskrzeli, płuc czy zatok przynosowych.
Ostre bakteryjne zapalenie gardła zwane anginą, wywołane często paciorkowcem charakteryzuje się silnym bólem gardła, któremu towarzyszy wysoka gorączka nawet powyżej 39 stopni Celsjusza, wraz z ogólnym osłabieniem. Migdałki chorego są powiększone i często pokryte białym nalotem. Z rzadkich powikłań anginy należy wymienić gorączkę reumatyczną i kłębuszkowe zapalenie nerek, u dzieci natomiast mogą być również ropne zmiany w uszach.
Jednak najczęstszym powikłaniem takiej anginy może stać się ropień okołomigdałkowy. Dochodzi do niego najczęściej, gdy dawka antybiotyku jest niewystarczająca albo nie spełnia on swojego zadania, tj. Nie działa na te bakterie. Wówczas ropa gromadzi się między torebką migdałka a ścianą mięśniową gardła. Ropnie okołomigdałkowe częściej występują u dorosłych niż u dzieci, a głównymi ich objawami są m. In.: narastający ból gardła po jednej stronie, wysoka gorączka, dreszcze. Do tego dochodzi szczękościsk, czyli ograniczenie możliwości otwierania ust, trudności w mówieniu oraz przykry zapach z ust. Ropień okołomigdałkowy wymaga pilnej interwencji laryngologa, ponieważ trzeba go naciąć i usunąć ropną wydzielinę.
Zapalenie gardła i migdałków zauważalne jest również w przebiegu takich chorób jak: szkarlatyna, ospa wietrzna, odra, różyczka, mononukleoza. Silny ból gardła towarzyszy również opryszczkowemu zapaleniu jamy ustnej. Ból tego organu może być także spowodowany, szczególnie u dzieci, poprzez urazy mechaniczne, np. Ostrymi przedmiotami. Dochodzi wtedy do otarcia lub skaleczenia śluzówki gardła.
GARDŁO POTRZEBUJE POMOCY
Leczenie wirusowego zapalenia gardła polega głównie na łagodzeniu dolegliwości, ponieważ dostępne antybiotyki nie działają na nie. Przy pierwszych objawach zaleca się zwolnienie tempa życia i najlepiej 1-2 dniowy odpoczynek, podczas którego dobre jest picie dużej ilości napojów, najlepiej rozgrzewających i działających antybakteryjnie, jak np. Herbata z malin, lipy czy czarnego bzu z dodatkiem miodu i cytryny. Miód można połączyć także z ciepłym mlekiem. Na ból gardła poleca się preparaty do ssania miejscowo odkażające błonę śluzową gardła, a także leki przeciwbólowe czy przeciwgorączkowe wydawane bez recepty. Kaszel, który towarzyszy zapaleniu gardła, możemy zlikwidować syropami przeciwkaszlowymi, a katar ogólnodostępnymi środkami w postaci kropli żelów lub maści. Z naturalnych metod leczenia kataru można polecić inhalację i środki zawierające olejki eteryczne, np. Sosnowy czy eukaliptusowy. Natomiast leczenie bakteryjnego zapalenia gardła wymaga szybkiego włączenia antybiotyku, pamiętając o włączeniu środków osłonowych.
NIE DAĆ SIĘ INFEKCJI
W okresie jesienno-zimowym, kiedy najczęściej atakują nas choroby gardła, trzeba szczególnie dbać o odporność naszego organizmu. Według wielu lekarzy ważne jest odpowiednie odżywianie się, a także odpoczynek i wyeliminowanie alkoholu oraz papierosów, które mają bezpośrednie działanie drażniące na gardło. Dbanie o kondycję fizyczną również dobrze wpływa na poprawienie odporności organizmu, szczególnie codzienne spacery, bez względu na stany pogodowe- są tu godne polecenia. Lekarze przypominają o odpowiednim ubiorze, aby nie doprowadzać do nadmiernego schłodzenia organizmu ani do jego przegrzania. Aby uniknąć infekcji, trzeba również codziennie wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy, a wybierając się z wizytą uprzednio zapytać, czy ktoś z domowników nie jest chory.
BADANIE GARDŁA
Jeśli antybiotyki nie działają i choroby gardła, szczególnie anginy, wracają, lekarze zalecają wówczas wymaz z gardła. W wymazie oprócz podania nazwy bakterii ( jeżeli takowa się pojawiła) jest też określone, jakie antybiotyki działają na konkretne bakterie. Najczęściej gardło bada się za pomocą szpatułki, dzięki której ocenia się m.In. Ujścia ślinianek, odruch z tylnej ściany gardła, ruchomość języka i podniebienia miękkiego, symetrię łuków podniebiennych i stan migdałków podniebiennych. Wykonuje się również badanie części nosowej nazywane rinoskopią tylną. Badanie to przeprowadza się za pomocą specjalnego lusterka. U dzieci często ogranicza się ono do badania przez dotyk ( badanie palpacyjne) wtedy, kiedy trzeba ocenić migdałek gardłowy.
DOMOWE SPOSOBY NA BÓL GARDŁA
- CZARNY BEZ I LIPA,
Stosowanie tych napotnych ziół wyleczyło wiele naszych babć z wirusowych infekcji
- BURAK CZERWONY
Zawiera liczne składniki niezbędne dla naszego organizmu, takie jak: witamina C, karoten, antocyjany, kobalt i wiele innych. Burak wykazuje działanie lecznicze na gardło. Picie świeżo wyciśniętego soku buraczanego działa kojąco na bolące i podrażnione gardło.
- SYROP Z CEBULI
Cebula ma wspaniałe właściwości wspomagające organizm w przeziębieniu, kaszlu, czy właśnie bólu gardła. Najprostszym sposobem jest przygotowanie syropu z cebuli. W tym celu cebulę kroimy w dość drobną kostkę i wkładamy do słoiczka, przesypując ją obficie cukrem. Słoik wystawiamy w oknie na działanie promieni słonecznych lub ewentualnie wystawiamy go w jakimś ciepłym miejscu, np. obok kaloryfera. Po pewnym czasie cebula wypuści sok, który można pić. Po każdym spożyciu syropu, dobrze jest zasypać go kolejną porcją cukru.
- DOBROCZYNNY CZOSNEK
Mówi się o nim, że jest naturalnym antybiotykiem. Dzięki swojemu składowi ma działanie bakteriobójcze i zwiększa odporność na wszelkie infekcje. Można go jeść w surowej postaci, a także ugotowany: 2-3 ząbki czosnku gotujemy na parze i jemy przed snem przez co najmniej 2 tygodnie.
- MIÓD
Jest takie powiedzenie „miód na gardło”. Jest ono jak najbardziej słuszne, ponieważ miód rozpuszczony w wodzie, herbacie czy mleku nie tylko nawilża podrażnione gardło, zmniejszając tym samym jego dolegliwości, ale także wzmacnia cały organizm.
ŁAGODZENIE DOLEGLIWOŚCI W WIRUSOWYM ZAPALENIU GARDŁA
- Ważne jest picie dużych ilości płynów, np. herbaty z rumianku, kwiatu lipy, czarnego bzu z cytryną lub miodem, soku malinowego. Dieta powinna być bogata w witaminy. W czasie infekcji należy unikać ostrych przypraw, które potęgują ból gardła.
- W czasie gorączki wskazane są napary z kwiatostanu lipy, a na bolące gardło należy stosować tabletki do ssania od bólu gardła, aerozole lub płyny do płukania gardła.
- Pomocna w wirusowym zapaleniu gardła okazuję się witamina C, wapno oraz rutyna
